Wstęp

   Na terenie Polski od wielu lat obserwujemy szereg zjawisk negatywnie wpływających na populacje zwierzyny drobnej . Są to: chemizacja rolnictwa i intensyfikacja produkcji rolnej, rozwój infrastruktury drogowej, narastające problemy z zagospodarowaniem odpadów komunalnych, ekspansja budowlana na terenach podmiejskich, niekontrolowany rozwój masowej turystyki, absurdalna polityka ochrony gatunków drapieżnych, błędy popełnione przy melioracjach terenów podmokłych.

Wszystkie te czynniki, a także wiele innych  powodują, że w zastraszającym tempie maleje ilość ptaków i małych ssaków.

Oprócz rodzimych gatunków ptaków drapieżnych, krukowatych, wałęsających się psów i bezpańskich kotów, kun, lisów, tchórzy, wydr, pojawiły się nowe, błyskawicznie rozprzestrzeniające się gatunki : jenot, norka, szop pracz.

Najtrudniejsze warunki do odtworzenia rodzimych gatunków występują na terenach biotopów bagienno-błotnych. Są one naturalną ostoją i matecznikiem dla  ptactwa gniazdującego na ziemi . Lęgi tych ptaków są szczególnie narażone na zniszczenie i pożarcie.

Do najbardziej zagrożonych utratą potomstwa należą dzikie kaczki.

W związku z tym dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich ,na terenie których znajdują się biotopy wodne, winni niezwłocznie przystąpić do efektywnego zagospodarowania terenów podmokłych między innymi poprzez stworzenie lepszych warunków do wyprowadzenia lęgów.

                                                             Założenia szczegółowe

   W tym celu zaleca się zakładanie sztucznych gniazd (koszy lęgowych) na zbiornikach , bagnach i ciekach wodnych.

Kosze zakładamy na pojedynczych lub podwójnych palach umocowanych w ziemi na wybranym miejscu . Na określonej wysokości pala, na jego obwodzie, montujemy odcinek  rury PCV o długości 30-40 cm lub odpowiednio spreparowaną butelkę po wodzie mineralnej . Ochroni to gniazdo przed drapieżnikami od dołu. Do pala mocujemy deskę poziomą , która będzie bazą do mocowania gniazda

.

 fot.1 pal do montażu kosza

Gniazdo wiklinowe montujemy  w trzcinach , krzewach, tataraku, kierując otwór wylotowy na lustro wody. Należy przy tym pamiętać, aby dno gniazda było usytuowane minimum 30 cm nad maksymalny  poziom lustra wody w zbiorniku. Do gniazda koniecznie wkładamy niewielką ilość darni, mchu, gleby mineralnej, suchej trawy. Pozwoli to stworzyć w gnieździe warunki zbliżone do naturalnych.

 

 Tego typu gniazda można również montować w rozwidleniach drzew i krzewów w pobliżu zbiorników,  jak  również w gałęziach zatopionych drzew.

Fot.4  prawidłowo wybrane miejsce do zamontowania gniazd.

 Mimo, że gniazda wiklinowe zabezpieczają wysiadującą kaczkę i jej jaja przed wszelkimi drapieżnikami  i agresywnymi zalotnikami,  zaleca się zamaskować je dodatkowo występującymi wokoło roślinami.

Pod koniec sierpnia sprawdzamy, ile gniazd w danym sezonie było zasiedlonych.

Czyścimy i naprawiamy uszkodzenia.

Gniazda, w których nie udały się lęgi przenosimy w inne miejsca.

                                                          Wnioski

 Należy ograniczyć odstrzał kaczek w pierwszych tygodniach sezonu łowieckiego  do kaczorów. Kaczka zawsze wraca wiosną tam, gdzie wywiodła młode. W te miejsca wraca również jej zeszłoroczne potomstwo .

Należy przestrzegać zasady-im bardziej utrudnimy drapieżnikowi znalezienie lęgu, tym większym będziemy się cieszyć przychówkiem w łowisku.

Skuteczność wykorzystania sztucznych gniazd lęgowych  w pierwszym sezonie sięga od 10 do30%, wzrastając w następnych sezonach do 40-50%. Sukces lęgowy kaczek jest również w znacznym stopniu zależny od wykorzystania naturalnych warunków biotopów wodnych  takich jak poziom wody w okresie lęgowym, zakrzaczenia, stan trofizacji zbiornika, czy wreszcie eksploatacja gospodarcza i turystyczna obiektu.

Istotnym elementem w zagospodarowaniu biotopów wodnych jest redukcja stanu drapieżników, w tym celu  od 2010 roku można już stosować pułapki żywo łowne.

                                                                                                          Paweł Pypłacz

PUPH MARTINEZ
Ewa Skonieczek
ul. Świebodzińska 74
66-218 Lubrza
tel./fax 68-38-13232
tel. 68-38-13295

Kontakt z Panem Radosławem Ziółkowskim
e-mail: martinez@martinez.com.pl